Wat is het verschil tussen tevreden en gelukkig zijn?

Geluk - valt dat te be-grijpen? Bevatten? Vasthouden?

Ik ben wat aan het somberen geweest, de afgelopen maand. Noem het maar "vervellen", want "vervelen" is anders. Ik hoop altijd dat het leidt tot een “paradigmashift”, naar een andere manier van kijken. Deze preek is dan ook mede tot mezelf gericht: ik zocht een manier om mezelf, als de Baron van Munchhausen, aan de eigen haren uit het moeras op te trekken.

Zo staarde ik naar onze kat: Nikki Majesteit.

Zijn katten gelukkig?

Ik weet, dat katten uitermate tevreden kunnen zijn. Mijn kat heeft alles behalve een hondenleven. Ze is reuze voldaan. Katten kunnen zich “gelukt” voelen, “te passe”, zeggen ze in Salland - maar gelukkig? Net als de prachtige bloemen in onze tuin: mooier dan Salomo, eveneens zijn zichzelf.

Maar jezelf zijn dat betekent niet dat je ook gelukkig bent. Wat is het verschil tussen “gelukt” en “gelukkig”?

Ik ging lezen over geluk, en ben bijna klaar met Dick Swaab en lees over beloningshormonen:  dopamines. Hete brij..! En bladerde ik door al mijn muziek.

Eerst laat ik een een oudje horen (Singin’ in the Rain - alle liedjes kun je vinden op Youtube, red.) (..iedereen neuriet mee): Tevreden in de regen? Nee. De man zingt het lied nadat zijn liefdesverklaring is aangekomen. Hij was reuze nerveus; het spande er om. Hier komt gelukkige ontspanning na grote onzekerheid.

Gelukkige liedjes: Mijn zoon Jop is geen ster in Frans, dus ga ik met hem YouTube filmpjes bekijken om vervolgens de teksten samen vertalen.  Ik raak totaal ontroerd toen de rest van de tekst van het volgende liedje tot me doordrong. Iedereen kent het:  

La ballade des gens heureux (Gerard Le Norman)

Notre vieille Terre est une étoile Où toi aussi et tu brilles un peu

Je viens te chanter la ballade La ballade des gens heureux

Je viens te chanter la ballade La ballade des gens heureux

(iedereen blijkt mee te zingen) Maar dan deze regel?

Tu n'a pas de titre ni de grade  - Mais tu dis "tu" quand tu parles à Dieu

Je viens te chanter le ballade…

Je hebt noch titel noch graad, en toch zeg je JIJ als je met God praat…

Dat is blijkbaar geluk! Jij sterveling, mag de Eeuwige gewoon bij de voornaam noemen! Dan hoef je dus nergens en tegen niemand onoverkomelijk tegenop te zien!

Je bent in-gebed; God wat hou ik van dat woord.

Dan laat ik nu het derde liedje horen, over onze Angst voor geluk, gezongen door Wieteke van Dort; tekst is natuurlijk van Willem Wilmink en de melodie van Harry Bannink.

Soms in de nacht, als je naast me ligt, Als je naast me ligt met je jongensgezicht
Dan heb ik je weer zo lief
En ik denk met trots aan ons kleine gezin; En ik denk: Er zit wel samenhang in
Het biedt wel perspectief
Daar komen nare gedachten van: Dat het zo niet altijd maar duren kan
't Is allemaal veel te fijn
Nu lijken er dan geen problemen meer, maar deze kinderen, deze meneer
Zijn te mooi om waar te zijn
Wat maken we misschien nog allemaal mee? Misschien ga jij met een ander in zee
Met een hele mooie vrouw
Of slepende ziekte, of ander kruis komt over de wereld of over ons huis
En wij staan in de kou
Dat denk ik dan, maar de volgende dag geeft een ruzie, die d'r weer wezen mag
Een fraai stuk burengerucht
En al die gedachten, m'n lekker stuk, aan ziekte en ontrouw en ongeluk:
Slaan ratelend op de vlucht..

Nou weet iedereen dat ik voor een dienst altijd behalve popmuziek, een gedicht en een religieuze tekst ook een kuntserk cadeau doe. En wel: dit is het zelfportret van Paul Gauguin uit 1889. Ik heb er een credocard van gemaakt (even groot en dik als een creditcard).

Bewaar hem in uw portemonnee bij de pasjes. Pas-jes? Noem het liever een oui-tje.

Of geef hem aan een ander; neem er nog een extra mee als je dat wilt (kinderen delen uit).

Welnu: Gauguin liep depressief te wezen in het landschap van Bretagne; zware pas, zware jas, pet op het hoofd. Petweer, jawel. Verregend, op een miezerige morgen (die zin komt straks terug)..

Dan is er ineens die Boerin vanachter haar hek. Plompverloren sprak ze de woorden: “Bonjour Monsieur Gauguin” (in Bathmen, waar ik woon, zeggen ze : “Goedgoan”: goed gaan; wellicht komt de naam Gauguin daar vandaan). Goedgoan, of: bonjour monsieur Gauguin.

De schilder keek eerst verstoord, niet-begrijpend haar kant op. Wat moet dat mens van me.

Toen is hij de geschiedenis gaan schilderen. Drie maanden heeft hij er over gedaan!

Nu hangt het doek in een museum van Praag en brengt die groet van een vrouw eventueel miljoenen op. Sterker nog, de echo ervan horen wij honderddertig jaren later hier. En misschien dat jullie hem nog verder doorgeven. Opdat we nooit vergeten dat een groet of een bloem, een mailtje of een kaart –

Iemands wereld redden kan. En grote en mooie gevolgen hebben kan.

creditcard, nee: een credocard.

Zingen 479: Aan U behoort: dit is het lied van mijn moeder. Ik herinner me haar, tijdens het aardappels schillen.

Lezen: Marcus 8