Vijftig jaar Beatles
Als John Lennon deze oktober zeventig geworden zou zijn, waren ze vast bij hem gekomen voor een benefiet: Paul en Ringo, Dylan, Jagger, Clapton, Neil Young, Joe Cocker… M et een beetje hulp van vrienden hadden ze samen Give Peace a Chance en Fool on the Hill gezongen.. Er was een moment van stilte en meditatie geweest voor George; John en Paul zongen Yesterday , All you need is Love was de meezinger, Hey Jude had een half uur geduurd… Imagine!
Maar John is al dertig jaar dood en blijft forever young.
Dit jaar gedenken we vijftig jaar Beatles. Vijftig jaar! In 1963 zat ik in de eerste, en het eerste liedje dat ik op het plein leerde was “She loves you yeah yeah yeah, de bietels op de plee”. Vijftig jaar! En nog altijd zijn er mensen die menen modern te zijn als ze beweren dat ze ook best wel van The Beatles houden.
In de muziek- en in de cutuurgeschiedenis kan niemand om The Beatles heen. De invloed die deze fab four gehad hebben valt niet te overschatten; ze bleken een klasse en een wereld apart. Je vraagt je af hoe het mogelijk is geweest, dat vier jongens uit Liverpool elkaar tot zulke hoogten hebben kunnen opstuwen; een verschijnsel dat in die dagen overigens ook Genesis, The Who en de Stones overkwam. Als je niet beter wist zou je het een wonder kunnen noemen; hetzelfde vragen theologen zich over Franciscus of van de Jezus-beweging af. Er moet iets gebeurd zijn; een bepaalde chemie heeft de Geest uit de fles doen komen en heeft een explosie van creativiteit en vernieuwing veroorzaakt.
De Beatles hebben twintig jaar jongeren geholpen om af te wijken; de generatie die de wereld een ander aanzien gegeven heeft, die op een nooit eerder vertoonde manier durfde breken met tradities. Lang haar (wat netjes, zeggen we nu!), losgaan, experimenten: zij werden ons voorbeeld en zijn ons voorgegaan in gedaanteverwisseling en stijl. Elke keer weer moesten we wennen aan nieuwe albums, geluiden, instrumenten, tot ook die weer standaard werden, tot ze ons met hun volgende elpee weer een slag voor bleken. De Beatles waren voorgangers; ze gingen mediteren en brachten India mee, ze experimenteerden met drugs en namen dromen en hallucinaties mee; ze groeiden verder en wij veranderden daar parallel aan mee. Ook binnen het systeem van de Beatles zelf werd stevig gepolariseerd; elk van hen werd meer zichzelf en ging afwijken van de anderen. Het weerspiegelde maatschappelijke verhoudingen; de Beatles als parabel.
Bovenal hebben ze songs geschreven, die gegrift zullen blijven in ons collectieve geheugen; liedjes – en teksten! - die ons hebben begeleid en gevormd. De muziek van nu is onvoorstelbaar zonder hun immense invloed. Dat vrijwel al hun nummers nog steeds modern klinken, zegt alles over de manier waarop ze ons gehoor beinvloed hebben.
De twee overleden leden van de band waren het meest spiritueel: George en John: Lennon de profeet met zijn scherpte en woede, George (My Sweet Lord) de mysticus. Paul, het genie en de leider is kerks en commercieel gebleven; hij, de linkshandige bassist, vormde en met de onaangedaan ogende drummer Ringo de beatlebasis. Het is interessant dit universum, waar de wind van vier kanten kwam, op religie te onderzoeken, maar waarschijnlijk zitten we er nog teveel middenin om hun invloed van afstand te kunnen bekijken: vier Seelen wohnen, ach! in meiner Brust..
